भारतांतल्या हेर वसाहतीच्या विपरीत पोर्तुगिजांनी जय राज्य केले थंयच्या वास्तुशास्त्राचेर आपलो छाप सोडलो. ब्रिटीश आनी फ्रँच हांणी व्हड इमारती आनी रेल्वे स्टेशनांचेर आपलो छाप सोडलो आनी ते त्या काळचे इतिहासीक वास्तु थारले.
पोर्तुगिजांनी गोंयात बांदिल्ली घरां उप खंडात आनीक खंयच दिश्टी पडनात. युरोपियन वास्तुशास्त्राचेर आदारूंन बांदिल्ली ही घरां आयजय गोंयात सापडटात मात ती गोंयातल्या चांदोर आनी लोटली सारकेल्ल्या गांवगिऱ्या वाठारांत सांपडटात. एक अपवाद म्हळ्यार मडगांव शार जंय बड्डे सारकिल्ल्या वाठारांत अजूनय ही घरां दिश्टी पडटात.
आफ्रिका आनी दक्षीण अमेरीकेंत आशिल्ल्या वसाहतिंत व्हड फायदो जाल्ल्यान ही घरां बांदिल्लीं. मजा म्हळ्यार ह्या घरांचे मालक पोर्तुगीज नासून गिरेस्त गोंयकार वेपारी वा व्हड हुद्द्याचेर आशिल्ले अधिकारी आशिल्ले ज्यांका पोर्तुगिजांनी जमीन दिल्ली.
ह्या घरांच्या बांदकामांत वापरिल्ले साहित्य आनी तंत्र थळावे आसताले जाल्यार भितरली सजावट देशभरांतल्यान येताली. घराच्यो वण्टी आनी खांबे चिऱ्यांचे जाल्यार छप्पर मंगळुरी टॅराकोटा नळ्यांचे आसताले. भितर चायना आनी मॅकावच्यान हाडिल्ले चिनी मातयेचे नक्षीकाम, वॅनीसच्यान हाडील्ले कांच आनी हारशे, बेल्जीयमच्यान हाडिल्ली झुंबरां आनी पोर्तुगालच्यान हाडील्ली चित्रमय पड्डे पळोवंक मेळटात. शिशमाच्या लाकडापासून थळाव्या कारागिरांनी तयार केल्ले फर्निच्यर ह्या घरांनी दिसताले.
ह्या घरांचे फकत भायलो बाग हांगा येवप्यांक आकर्शीत करना. ह्या घरांचो भितरलो भाग चड आकर्शक आसा आनी कांय घरांनी तर ल्हान कपेलां आनी नाचपाची सभाघरां आसात. हांगा लांब, सांबाळून दवरिल्ल्यो जेवपाच्यो कुडी आसात जंय सॅरामीक आनी कांचेच्या आयदनांचो संग्रह आसा.
ही चडशी घरां घरांचे मालक वा पर्यटन खात्याच्या परवानगीन पळोव येतात. अशे तरेची परवानगी जाता तितल्या आदी घेवप गरजेचे आनी ह्या घरांच्या देखरेखी खातीर थंय एक ल्हान देणगी दिवपय एक रीत जाल्या.
पोर्तुगिज काळावेल्या गिरेस्तांचे राहणीमान दाखोवपी ह्या घरांपैकी कांय घरांची ह्या विभागांत म्हायती दिल्या.