Top


गोंय पुलीस

लोकांचे सेवे खातीर गोंय पुलीस

 

बळगें ते सेवा ही मोख बदलपाचे दिश्टीन गोंय पुलिशेन वेगवेगळीं पावलां उबारून बदल सातत्त्यान उदरगत केल्या. पुलिसां भितर सुसंस्कृतायेची एक व्हड शक्त आसता अशें फिल्ड मार्शल किचनेरान म्हणलां. पुराय समाज बदलपाची तांक आशिल्ली आनी तातूंतल्यान समाजमनाचेर परिणाम करपा सारकी ही शक्त आसता.

 

भारतीय पुलिशेचो इतिहास जर आमी पळयत जाल्यार आपलें काम करतना समाजांत परिवर्तन हाडपा खातीर पुलिशेन केल्ल्या सुधारणाच्यो कितल्योशोच देखी मेळटात.

 

गोंयच्या इतिहासांत 8 जून ह्या दिसाक खेरीत म्हत्व आसा. बद्द 43 वर्सां आदीं ह्याच दिसा लश्करी प्रशासनाकडल्यान नागरी प्रशासनाकडेन सत्तांतर जाल्लें. पुलीस हें नागरी प्रशासनाचें एक म्हत्वाचें आंग, देखून गोंय पुलीस हो दीस गोंय पुलीस दीस म्हूण मनयता आनी पुराय सोमान गोंय पुलीस सप्तक म्हूण मनयता.

 

ह्या सप्तकांत पुलीस आनी नागरीक हांचे संबंधांक प्राधान्य दितात आनी रान खात्याच्या सहकार्यान वृक्षारोपण करपा सारक्या कार्यावळींतल्यान सामाजीक संबंद जोडप, रस्तो सुरक्षा आनी गुन्यांव प्रतिबंधा खातीर परिसंवाद आनी भासाभासो करून जनजागृती करप असल्या कार्यावळींक प्राधान्य दितात. सेवाभावाकडेन आशिल्ली लागणूक, स्वताक कुशीक दवरून समाजा खातीर वेवसायीक पद्दतीन आनी सत्यनिष्ठेन वावुरपाची जापसालदारकी आनी कायद्याचे फास्केंत रावन पारदर्शक पद्तीन वावुरपाचें हें प्रतीक; तेंयबी कसलोच भंय बाळगिनासतना, पक्षपातीपण करिनासतना आनी पूर्वग्रह दवरिनासतना.

 

 

खातीं

बी शेट्टीच्या शिफारशींप्रमाण 1966 वर्सा गुन्यांवकारी तपास खात्याची स्थापना जाली. पालवी महानिरीक्षक ताचे मुखेल आसतात. तांकां पोलीस अधिक्षक, पोलीस उपअधिक्षक, पोलीस निरीक्षक, पोलीस उपनिरीक्षक आनी शिपायांचो पालव मेळटा.

 

सीआयडी खाशेलो विभाग

1966 वर्सा खासा गुप्त खबरो काडपा खातीर सीआयडीचो खाशेलो विभागय स्थापन जालो. राजकी, कामगार, विद्यार्थी आनी तरणाटे, जातीयवाद, प्रशासन आनी हेर अशे तांचे फांटे आसतात. हो विभाग गुप्त खबरो काडटा आनी खात्याचे दोळे आनी कान जावन वावुरता.

 

परदेशी विभाग

1966 वर्सा हेर सीआयडी विभागांवांगडा परदेशी विभागूय स्थापन जालो. परदेशी लोकांची नोंदणी, तांचे व्हिसा वाडोवन दिवप, भारतीय नागरिकत्वाचे अर्ज आनी परदेशी नागरिकांच्या कायद्याची अंमलबजावणी करपाचें काम हो विभाग करता. ते भायर शेणिल्ल्या वा मरण आयिल्ल्या परदेशी नागरिकांविशीं म्हायती आनी परदेशी नागरीकांविशींच्यो हेर गजालीय हो विभाग पळयता. लाखांनी परदेशी नागरीक गोंयांत येतात देखून ह्या विभागाक खेरीत म्हत्व आसा.

 

देशांतर विभाग

देशांतर करपी नागरिकांची हो विभाग विमानतळ आनी बंदरांचेर जतनाय घेता आनी गोंयांत येवपी आनी गोंयाभायर वचपी देशांतरी नागरिकांचे उपचारीक वेव्हार पळयता. उपअधिक्षक ह्या विभागाचो मुखेली आसता जाल्यार ताका दोन पुलीस निरीक्षक पालव दितात.

 

गुन्यांव अन्वेशण विभाग

पुलिशेच्या म्हत्वाच्या गुन्यावकारी केशींचो तपास करतना शास्त्रशुद्ध आनी खाशेली मजत लागता ती दिवचे खातीर 1966 वर्सा गुन्यांव अन्वेशण विभाग स्थापन केल्लो. शास्त्रशुद्ध मजत फांटो, सुण्यांचें दळ आनी गुन्यांवांचे आंकडेवारीचो अभ्यास करपी संशोधन फांटो हांचो तांकां पालव दिला. आतां गुन्यांव आनी गुन्यांवकारांची वेवस्थीत नोंद केल्ल्यान तांचेविशींची पुराय म्हायती मेळप शक्य जालां.

सीआयडी खाला स्थापन केल्लें हें संशोधन दळ सगळ्या पुलिस स्थानकांवेली सगळी म्हायती एकठांय करता आनी तिचें विश्लेशण करून गुन्यांवकारीचो कल कसो कितें आसा हाचेर आदारीत म्हत्वाच्यो सुचोवण्यो दिता. ताका लागून पुलीसेक योग्य तीं पावलां उबारप सोपें जाता.

 

सुण्यां दळ

गुन्यांवांचो सोद घेवपा भितर बेस बरें काम केल्ल्यान सुण्यां दळ बरेंच लोकप्रीय जालां. हाचीय सुचोवणी बी शेट्टीनच केल्ली, पूण तरिकय हें दळ घडलें 1966 वर्सा उपरांत बऱ्याच वर्सांनी. 1993 वर्सा हें दळ आनिकय बळिश्ठ केलें. ह्या दळाक उत्तर गोंयांखातीर आनीक एक पालवी उपनिरीक्षक, दोन पुलीस शिपाय आनी एक सफाई शिपाय जाल्यार दक्षीण गोंयांखातीर एक पालवी उपनिरीक्षक स हवालदार आनी एक सफाई शिपाय दिले. हें सुण्या दळ मुखेलपणान गुन्यांवकारांचो वास काडप आनी घुंवळीं वखदां आनी स्फोटकां सोदून काडपाचें काम करता. ते भायर हें सुण्या दळ पुलीस मानवंदना सारक्या कार्यावळींची शान वाडयता आनी लोकांचीं मनां-काळजां जिखता.

 

भ्रश्टाचारविरोधी फांटो

भौशीक सुवातांनी जावपी भ्रश्टाचाराच्यो केशी भ्रश्टाचारविरोधी फांटो पळयता. नैतीक पतनाच्यो, उत्पन्नापरस अवाजवी मालमत्तेच्यो आनी भ्रश्टाचारी करण्यां खातीर दुबावाखाला आशिल्ल्या सरकारी कर्मचाऱ्यांच्यो केशी हो फांटो पळयता. सीआयडीचो हो सगळ्यांत चड कस लावपी फांटो. गोंय सरकाराच्या दक्षाता खात्याक जोडून हो फांटो काम करता.

 

घुंवळी वखदां विरोधी दळ

गोंयच्या समाजांत घुंवळी वखदांचो प्रसार जावचो न्हय म्हूण वेळारच नियंत्रण हाडपाचें काम हें घुंवळी वखदां विरोधी दळ करता. 1970 च्या सुरवेच्या दसकांत आयिल्ले हिप्पी पंथीय गेले खरे, पूण वतना हें घुवळी वखदांचें अरिश्ट फाटल्यान सोडून गेले; वांगडाच भारतीय आनी परदेशी घुंवळी वखदां विकपी. एका तेंपार हें काम अबकारी आनी जकात अधिकारी करताले. पूण दंडाची तजवीज उणे आशिल्ल्यान तांकां चड येस आयलें ना. पूण 1985 वर्सा घुंवळी वखदां आनी मनोविकारी पदार्थ कायदो येतकीर ह्या गुन्यावांक आळाबंद हाडचे खातीर गोंय पुलिशेन हें खासा दळूच घडयलें. ताका लागून उपरांत घुंवळी वखदांच्यो ह्यो केशी चलोवपा खातीर खासा न्यायालय स्थापन करचें पडलें. ह्या दळान घुंवळी वखदांचो बेकायदेशीर वेपार व्हडा प्रमाणांत नियंत्रणांत हाडला. आतां तें वेगळें पुलीस ठाणें म्हूण पणजेच्या पुलीस मुख्यालयांतल्यान चलता.

महनीय व्यक्तींक सुरक्षा दिवपाचें आनी संरक्षण दिल्ल्या व्यक्तींकय सुरक्षा दिवपाचें काम हो फांटो करता. ते भायर राष्ट्रपती आनी प्रधानमंत्र्यांसयत हेर सगळ्यो महनीय व्यक्ती गोंयांत येतात तेन्ना तांकांय सुरक्षा दिता. पुलीस अधिक्षकाच्या मुखेलपणाखाला उपअधिक्षक आनी पोलीस निरिक्षकाक घेवन ह्या फांट्याचें काम चलता.

 

मोटार वाहन विभाग

पुलिशेक लागपी मोटार वाहनांची गरज पळोवपाचें काम हो विभाग करता. क्रेनी धरून दुचाकी मेरेन सगळ्यो गाडयो विकत्यो घेवप, तांचो सांबाळ करप आनी त्यो दुरुस्त करपाचीं कामां हो विभाग पळयता. पुलीस निरीक्षकाच्या मुखेलपणाखाला उपनिरीक्षक आनी मॅकानिकांची (यांत्रिकांची) फौज घेवन हो विभाग वावुरता.

 

गोंय राखीव पुलीस

कायदो आनी सुवेवस्था राखचे खातीर राखून दवरिल्ली फौज म्हणल्यार राखीव पुलीस दळ. ते भायर राज भवनाचेर राज्यपालाचे सेवे खातीर आनी वेगवेगळ्या थळांची राखण करपा खातीरय हे राखीव पुलीस वापरतात. पुलीस उपअधीक्षकाच्या मुखेलपणाखाला पुलीस निरिक्षकाक घेवन हें दळ काम करता. पुलिशेचें बँड लेगीत ह्याच दळांत आसता. पालवी उपनिरीक्षका खाला आशिल्ल्या पुलीस बँडांत पितूळचीं वाद्यां आनी वाजोवपी आसतात.

 

अस्तु-यां पुलीस ठाणें

खासा अस्तु-यां खातीर अधिसुचीत केल्लें हें खासा अस्तु-यांचें पुलीस ठाणें. हांगांचे पुलिसय बायलांच आसतात आनी पुलीस अधिक्षकाच्या मुखेलपणाखाला हें ठाणें चलता. अस्तु-यांआड जावपी गुन्यांव आनी अस्तु-यांकडेन संबंदीत आशिल्ल्यो हेर सगळ्यो केशी हें अस्तु-यां पुलीस ठाणें पळयता. गोंय पुलिशेच्या कुटुंबांतलें हें नवें बाळक.

 

होम गार्ड आनी नागरी संरक्षण

हो पुलीस खात्याचोच फांटो आसलो तरी ताचें कार्य मदती स्वरुपाचें आसता. होम गार्ड म्हूण स्वयंसेवकांची भरती करतात आनी ते पुलीस ठाण्याचेर दिससपट्ट्या कामांभितर पुलिसांक मजत करतात. गरज पडटा तेन्ना कायदो आनी सुवेवस्था राखपाखातीरय मजत करतात. हो नागरी संरक्षणाचो फांटो निसर्गीक अरिश्ट वा झुजा सारक्या आणिबाणीच्या वेळार नागरिकांनी कितें करचें हाचें प्रशिक्षण नागरिकांक दिता.

 

कल्याण फांटो

हो फांटो गरजेच्या वेळार पुलीस कर्मचाऱ्यांक अर्थीक मजत करप, वैजकी उपचारा खातीर मजत करप आनी कर्मचाऱ्यांच्या भुरग्यांक शिकपा खातीर शिश्यवृत्ती दिवपाचें काम पळयता. ते भायर हो फांटो कर्मचा-यांच्या कल्याणा खातीर भलायकी शिबिरां वा हेर वेगवेगळ्यो कार्यावळी आयोजीत करता.

 

पुलीस प्रशिक्षण शाळा

पुलीस प्रशिक्षण शाळेची उत्तर गोंयांतल्या वाळपय हांगां 1962 वर्सा स्थापना जाली. थंय पुलीस कर्मचाऱ्यांक भारतीय कायदे आनी प्रक्रियेचें प्रशिक्षण दितात. इतल्या वर्सांच्या अणभवा उपरांत ही शाळा आतां अबकारी आनी रानां खात्यांचे कर्मचारी आनी बंदखण रक्षकांकय प्रशिक्षण दिता. पुलीस अधिक्षक हे शाळेचो मुखेली आसता. ही शाळा हवालदार पावंड्यावेल्या कर्मचाऱ्यांक प्रशिक्षण दिता जाल्यार ताच्यावयल्या हुद्याच्या पुलिसांक राज्याभायर खासा प्रशिक्षण दितात.


This site is registered on wpml.org as a development site.